Đi theo sự phát triển của công nghệ, điện thoại trở thành vật bất ly thân của rất nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Bên cạnh những lợi ích tiện dụng của điện thoại, thiết bị này cũng có thể gây nghiện, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tinh thần và cuộc sống của người dùng nếu không biết cách sử dụng thông minh. Vậy có cách cai nghiện điện thoại nào đơn giản giúp chúng ta tập trung vào công việc và các hoạt động bổ ích khác không?
Cùng tìm hiểu 9 cách cai nghiện điện thoại dễ thực hiện, giúp bạn rèn tính kỷ luật và tối ưu hóa cuộc sống qua bài viết sau!
Nghiện điện thoại là gì?
Chứng nghiện điện thoại là việc sử dụng thiết bị di động quá mức, gây ảnh hưởng và gián đoạn các công việc khác trong cuộc sống. Chứng nghiện điện thoại gây ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ, giảm năng suất nơi làm việc, ở nhà và trường học hoặc tổn hại đến sức khỏe thể chất hoặc tinh thần.
Nghiện điện thoại còn được gọi là nomophobia. Thuật ngữ này bắt nguồn từ nỗi ám ảnh không có điện thoại di động, nỗi sợ không có thiết bị di động hoặc liên lạc di động.
9 cách cai nghiện điện thoại
1. Đánh giá mức độ và lý do nghiện
Để có thể duy trì cách cai nghiện điện thoại hiệu quả, trước tiên bạn cần tìm ra gốc rễ vấn đề và đánh giá mức độ tác động tiêu cực của nó.
Một số câu hỏi bạn có thể tự hỏi bản thân để đánh giá mức độ nghiện điện thoại như:
Mình đã dành bao nhiêu giờ mỗi ngày để sử dụng điện thoại và lướt mạng xã hội?
Bạn có cảm giác như đang bỏ lỡ điều gì đó nếu không kiểm tra điện thoại? (Một hiện tượng tâm lý của hiệu ứng FOMO)
Tại sao mình cần tìm cách cai nghiện điện thoại, liệu có phải mình đã bị nghiện sử dụng điện thoại hay không?
Bạn có cảm thấy việc sử dụng mạng xã hội có đang ảnh hưởng đến sức khỏe, các mối quan hệ hoặc hiệu suất công việc của mình không?
Bước đánh giá mức độ và đặt câu hỏi tại sao này sẽ giúp bạn có động lực để bắt tay và duy trì thực hiện cách cai nghiện điện thoại.
Hiểu về hiệu ứng FOMO cũng là một cách để bạn có thêm động lực để cai nghiện điện thoại
2. Lập quy tắc sử dụng điện thoại riêng
Hầu hết mọi người sử dụng điện thoại vì nhiều lý do, cụ thể như là để giữ liên lạc với bạn bè và gia đình và làm việc. Do đó, khi bạn đã xác định được mục đích của việc sử dụng điện thoại là gì thì hãy thực hiện đúng mục đích và dẹp lại ngay sau đó.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lập ra quy tắc sử dụng điện thoại riêng cho bản thân để cai nghiện sử dụng điện thoại hoặc sử dụng điện thoại để giải trí quá nhiều:
Chỉ sử dụng một số ứng dụng nhất định vào những thời điểm cụ thể trong ngày
Xóa các ứng dụng có khả năng cám dỗ bạn sử dụng nhiều giờ trong ngày, cụ thể là những ứng dụng giải trí và chơi game
Chọn ra một khung giờ sử dụng điện thoại trong ngày, ngoài khung giờ này chỉ sử dụng điện với mục đích nghe, gọi và trường hợp khẩn cấp
Đặt điện thoại ở vị trí xa tầm tay và bạn chỉ sử dụng khi đã hoàn thành các công việc trong ngày.
3. Tránh để điện thoại thực hiện thay bạn tất cả mọi việc
Ngày nay, có rất nhiều ứng dụng phục vụ cho nhu cầu cuộc sống như mua sắm online, đặt đồ ăn online, đặt vé máy bay, đặt xe công nghệ, bản đồ chỉ đường,… Điều này đã khiến cho chúng ta dần trở nên phụ thuộc vào điện thoại.
Kể cả khi chúng ta đã biết mục đích sử dụng điện thoại ban đầu là gì nhưng cho đến khi cầm chiếc điện thoại lên thì gần như mục đích đó biến mất và tâm trí chúng ta lập tức bị chi phối bởi những ứng dụng và các tính năng khác.
Hiểu được điều này, bạn hãy đòi lại quyền quyết định và tự thân xử lý các vấn đề thay vì chỉ sử dụng điện thoại. Những việc sau đây, việc mà bạn có thể tự xử lý mà không cần đến chiếc điện thoại:
Đeo đồng hồ để xem giờ thay vì phải xem trên điện thoại.
Nếu có thời gian thì hãy ưu tiên sử dụng xe máy đi ra ngoài ăn thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào điện thoại.
Nếu muốn lướt mạng xã hội, bạn hãy sử dụng máy tính bàn hoặc laptop, thói quen này sẽ giúp bạn giảm bớt thời gian sử dụng điện thoại.
4. Tập trung vào những hoạt động khác
Sau khi hoàn thành công việc và khi bạn không còn việc gì cần làm liên quan đến chiếc điện thoại, bạn hãy để chúng ra xa, dành năng lượng và thời gian cho các hoạt động khác.
Bạn có biết, việc bạn dành toàn tâm toàn ý cho từng hoạt động cụ thể sẽ giúp bạn gia tăng sự tập trung và mang lại hiệu quả cao hơn; cách này sẽ tốt hơn là thói quen vừa làm việc này nhưng tâm trí lại nghĩ đến việc khác hoặc bị phân tâm bởi cái tay đang ôm chiếc điện thoại.
5. Cách cai nghiện điện thoại bằng các công cụ hỗ trợ
Để hạn chế sự phân tâm, bạn có thể sử dụng tính năng “không làm phiền” ở hầu hết các hệ điều hành của điện thoại thông minh. Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng cách cai nghiện điện thoại thông minh nhờ sử dụng một số ứng dụng hỗ trợ khác như:
Screen Time (iOS) – Thời gian sử dụng màn hình: Đây là ứng dụng giúp xác định chính xác lượng thời gian bạn dành cho điện thoại và ứng dụng nào. Công cụ này cho phép bạn cài đặt thời gian ngừng hoạt động và đặt giới hạn cho một số ứng dụng nhất định.
Digital Wellbeing (Android): Ứng dụng Android này hoạt động theo cách tương tự như công cụ Screen time của iOS.
SPACE (iOS/Android): Được mệnh danh là ứng dụng “cân bằng điện thoại/cuộc sống”, SPACE cho phép bạn đặt mục tiêu sử dụng điện thoại và so sánh hành vi của bạn với hành vi của bạn bè và gia đình. Ứng dụng SPACE giúp người dùng hiểu cách sử dụng điện thoại và tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống.
RescueTime (iOS/Android): Ứng dụng này giúp bạn giới hạn quyền truy cập vào một số ứng dụng nhất định và cho phép bạn kiểm soát tốt hơn so với Screen Time hay Digital Wellbeing.
6. Xóa các ứng dụng mạng xã hội trên điện thoại
Một cách khác giúp cai nghiện điện thoại là xóa các ứng dụng mạng xã hội trên điện thoại. Bạn chỉ có thể kiểm tra thông báo Facebook, Twitter, Instagram… trên máy tính của mình thay vì thao tác trên điện thoại. Việc ít kiểm tra thông báo trên mạng xã hội giúp hạn chế suy nghĩ so sánh bản thân với người khác trên các trang mạng. Điều này có thể giúp cải thiện tâm trạng và ý thức về giá trị bản thân.
7. Thực hành chánh niệm khi sử dụng điện thoại
Cách hạn chế sử dụng điện thoại bằng mindfulness (chánh niệm) là khi bạn bắt đầu cầm điện thoại lên để lướt, hãy bình tĩnh và tự hỏi bản thân:
“Tại sao tôi muốn làm điều này bây giờ hay nó chỉ đơn giản là thói quen?”
Khi thực hiện chánh niệm, bạn cần tập trung vào hiện tại và nhận thức mục đích sử dụng điện thoại là gì, ưu tiên công việc nào, cho ai. Điều này sẽ giúp bạn tập trung sử dụng điện thoại có chủ đích và theo kế hoạch đề ra.
8. Cài đặt màn hình trông kém hấp dẫn
Bạn có thể thử cách cai nghiện điện thoại bằng thủ thuật cài đặt màn hình thành màu trắng đen. Màu sắc có tác dụng kích thích các giác quan và thậm chí cả cảm xúc của chúng ta. Do đó, màu trắng đen có tác dụng giảm khả năng thu hút sự chú ý của điện thoại.
9. Nhờ sự hỗ trợ từ người xung quanh
Nếu các cách cai nghiện điện thoại trên khó thực hiện một mình, bạn nên tìm kiếm sự trợ giúp từ bên ngoài. Bạn có thể chia sẻ và cùng thực hiện cùng với bạn bè, người thân trong gia đình. Bạn cũng có thể nhờ những người thân và bạn bè hỗ trợ trong thời gian cai nghiện điện thoại, chỉ sử dụng 1 ứng dụng duy nhất để liên lạc với thời gian nhất định.
Câu hỏi thường gặp
Cách cai nghiện điện thoại cho trẻ là như thế nào?
Để giúp trẻ cai nghiện điện thoại cha mẹ hãy tham khảo những cách sau:
Giải thích cho trẻ hiểu về tác hại của việc sử dụng điện thoại quá nhiều.
Không la mắng hay dùng bạo lực để ép trẻ, cách này sẽ khiến trẻ chống đối nhiều hơn.
Có phạt thì cũng có thưởng, cha mẹ hãy thưởng cho con khi con hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Đặt ra khung thời gian cụ thể trong ngày để sử dụng điện thoại, đồng thời cũng đưa ra các hình phạt nếu con vi phạm.
Ba mẹ cần làm gương cho trẻ, vì trẻ sẽ học theo nhũng gì trẻ thấy từ người lớn, nhất là cha mẹ và ông bà trong gia đình.
Khuyến khích và tạo điều kiện cho con ra ngoài chơi cùng bạn bè, tham gia vào các hoạt động giải trí khác.
Kết luận
Hy vọng với 9 cách cai nghiện điện thoại đơn giản trên sẽ giúp bạn kiểm soát được thời gian sử dụng điện thoại, dành thời gian đó để tăng năng suất công việc, nghỉ ngơi và cân bằng cuộc sống.
